Tinh hoàn bên to bên nhỏ là bệnh gì? Có nguy hiểm không?

Anh N.M.H (Hà Nội) chia sẻ: “Chào Bác sĩ, em hiện 22 tuổi, chưa lập gia đình, chưa từng quan hệ tình dục. Gần đây, em phát hiện một điều khá tế nhị là tinh hoàn bên to một bên nhỏ, không đều. Mong bác sĩ có thể cho em lời khuyên về tình trạng này”, có phải là bệnh và có ảnh hưởng gì hay không? ThS. BS Mai Văn Lực – Bác sĩ Nam học Tiết niệu Bệnh viện E – Bác sĩ Nam học MEDIPLUS giải đáp chi tiết qua bài viết dưới đây.

Tinh hoàn bình thường có đặc điểm như thế nào?

Tinh hoàn vừa là tuyến ngoại tiết (sản sinh tinh trùng) đồng thời là tuyến nội tiết (tiết ra testosterone) giúp cho cơ thể phát triển bình thường theo hình thái của nam giới. Một người nam giới bình thường, từ khi sinh ra sẽ có 2 tinh hoàn nằm trong bìu, tinh hoàn trái thấp hơn tinh hoàn phải. Chúng có hình trứng, hơi dẹt. Kích thước 2 tinh hoàn không giống nhau hoàn toàn, sẽ có tinh hoàn bên to bên nhỏ. Kích thước trung bình khoảng 4,5cm, rộng 2,5cm và dày 1,5cm, nặng từ 10,5-14g. Nếu không có triệu chứng bất thường nào kèm theo thì đấng mày râu cũng đừng lo lắng. Có thể kiểm tra qua các yếu tố sau đây để an tâm hơn:

• Sự chênh lệch về kích thước tinh hoàn không gây đau hay khó chịu khi di chuyển và cử động
• Tại vị trí tinh hoàn bất thường không có các dấu hiệu sưng hay vết đỏ nào
• Tinh hoàn có hình dạng trứng, hơi dẹt, sờ vào không thấy sần cục hay lồi lên
• Kích thước tinh hoàn hai bên không đều xuất hiện từ rất lâu và duy trì đến hiện tại và không kèm theo sự bất tiện gì.

Hình ảnh cấu tạo tinh hoàn bình thường

Tinh hoàn bên to bên nhỏ cảnh báo bệnh lý gì?

Vấn đề hai bên tinh hoàn bên to bên nhỏ nếu đi kèm với một số triệu chứng bất thường khác như đau, căng tức,… thì cần thăm khám ngay. Đây có thể là dấu hiệu bệnh lý, sẽ ảnh hưởng tới chức năng của tinh hoàn. Một số bệnh lý nguy hiểm có thể kể đến như:

Viêm mào tinh hoàn

Mào tinh là đoạn đầu tiên của đường dẫn tinh trùng ra khỏi tinh hoàn. Nó uốn cong hình chữ C chụp lên phía sau trên tinh hoàn. Viêm mào tinh là tình trạng mào tinh hoàn bị viêm sưng do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus gây ra, gặp nhiều ở nam giới dưới 35 tuổi. Bệnh khiến mào tinh hoàn sưng tấy, xơ cứng và sung huyết.

Viêm mào tinh hoàn làm cho tinh hoàn bên to bên nhỏ

Viêm tinh hoàn

Tương tự như viêm mào tinh, viêm tinh hoàn cũng có cơ chế bệnh sinh là nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn gây ra. Viêm tinh hoàn có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào thuộc tinh hoàn, bao gồm cả ống cuộn mào tinh hoàn. Tinh hoàn khi bị viêm cũng sẽ sưng tấy, gây đau đớn, tăng kích thước bên tinh hoàn bị viêm.

Viêm tinh hoàn làm cho tinh hoàn bên to bên nhỏ

Tràn dịch màng tinh hoàn

Tràn dịch màng tinh hoàn là tình trạng chất lỏng tích tụ nhiều quanh tinh hoàn làm sưng phồng. Bệnh lý này xuất hiện ở trẻ sơ sinh cao hơn nam giới trưởng thành. Nguyên nhân khiến tinh hoàn bị tràn dịch có thể do chấn thương, viêm nhiễm tinh hoàn. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến khiến tinh hoàn bên to bên nhỏ, có thể bị sưng phồng ở một hoặc cả 2 bên tinh hoàn.

Tràn dịch màng tinh hoàn khiến phần bìu căng lên

Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh (Varicocele) xảy ra khi đám rối tĩnh mạch bị giãn và tăng kích thước. Thường xuất hiện ở phía tinh hoàn trái, hiếm có trường hợp xảy ra ở cả 2 bên. Đoạn thừng tinh bị giãn là một trong các nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn ở nam giới. Bệnh thường không có triệu chứng cụ thể, thỉnh thoảng có xuất hiện đau nhẹ, cảm giác nặng vùng bìu. Cảm giác đau có thể xuất hiện ngay sau khi ngồi lâu, đứng dậy, hay làm việc gắng sức.

Đoạn thừng tinh bị giãn một bên khiến tinh hoàn bên to bên nhỏ

Xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn là hiện tượng các thừng tinh bị xoắn  lại gây cản trở cung cấp máu đến tinh hoàn. Nguyên nhân chính xác khiến thừng tinh bị xoắn chưa được xác định nhưng một số nguy cơ sau có thể tác động tới như: bất thường bẩm sinh, tinh hoàn không xuống bìu, chấn thương,… Nam giới bị xoắn tinh hoàn sẽ có biểu hiện đau dữ dội, đột ngột ở một bên tinh hoàn, bìu sưng to. Nếu tình trạng diễn ra quá lâu, tinh hoàn không được cung cấp oxy và các mạch máu có thể bị tổn thương vĩnh viễn không hồi phục.

Xoắn tinh hoàn có các cơn đau, bìu sưng to đỏ

U nang biểu mô

Hầu hết các u nang biểu mô là lành tính, không gây cảm giác đau đớn và cũng không cần phải điều trị. Song đây cũng có thể là nguyên nhân khiến kích thước tinh hoàn thay đổi. Nếu đi kèm với triệu chứng khác gây khó chịu, đau đớn, cản trở sinh hoạt thì cần điều trị phẫu thuật để loại bỏ khối u nang.

U nang biểu mô tinh hoàn một dạng lành tính

Ung thư tinh hoàn

Ung thư tinh hoàn là loại ung thư hiếm gặp nhất ở nam giới, đồng thời cũng là căn bệnh ác tính nhất ảnh hưởng đến nam giới độ tuổi từ 15-35.

Nguyên nhân gây ra bệnh lý này chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có thể hiểu theo cơ chế chung của ung thư thì một số tế bào phát triển và phân chia bất thường sẽ hình thành nên khối u với kích thước lớn dần. Nam giới có thể sờ và tự phát hiện ra bất thường này kèm với những triệu chứng như: đau âm ỉ vùng bẹn bìu hoặc vùng bụng dưới, bìu cảm giác nặng, căng tức, xuất hiện hạch vùng bẹn,…

Ung thư tinh hoàn khiến tinh hoàn thay đổi kích thước bất thường

Tinh hoàn bên to bên nhỏ có nguy hiểm không?

Tinh hoàn bên to bên nhỏ, không đều (thường lệch 2-3cm), không đau đớn và không gây bất tiện thì có thể là dấu hiệu sinh lý hoàn toàn bình thường.

Tuy nhiên, nếu có các biểu hiện khác kèm theo như bìu sưng to, nổi hạch, căng tức. Khi di chuyển hay vận động nhẹ nhàng đều thấy khó chịu, cảm giác đau tăng dần từ âm ỉ đến đau quặn, dữ dội và đau lan dần lên vùng bụng dưới thì nam giới cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được can thiệp kịp thời tránh các biến chứng nguy hiểm cho tinh hoàn như: vô sinh nam, mất tinh hoàn, ung thư tinh hoàn,…

Để phát hiện sớm tình trạng tinh hoàn to nhỏ hơn bình thường, nam giới có thể dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ sờ vào tinh hoàn rồi ước lượng kích cỡ. Chú ý ước lượng cả độ dày của phần da bìu để trừ đi. Một điều cần lưu ý khi kiểm tra bằng tay, đấng mày râu cần ước lượng theo cả chiều ngang và chiều dọc để đưa ra kết quả tương đối.

Đồng thời cần theo dõi về độ cứng và hình dáng để phát hiện các u cục và những biến đổi bất thường.

Tinh hoàn bên to bên nhỏ có thể là dấu hiệu sinh lý bình thường hoặc cũng có thể cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng. Chính vì thế, nam giới cần chủ động thăm khám định kỳ hoặc khi có dấu hiệu bất thường để có phác đồ điều trị sớm. Nếu còn vấn đề gì thắc mắc, khách hàng vui lòng liên hệ Hotline 1900 3366 để nhận được sự tư vấn và hỗ trợ từ các chuyên gia MEDIPLUS!