Cây cơm nguội: Dược liệu quý chữa bách bệnh gia truyền

Cây cơm nguội không chỉ mang vẻ đẹp của mùa thu mà còn được người dân Việt Nam  ưa chuộng vì có nhiều công dụng hữu ích. Cây cơm nguội là một loại dược liệu quý có thể chữa bách bệnh theo công thức gia truyền. Để hiểu rõ hơn, bạn hãy cùng MEDIPLUS tham khảo những thông tin bổ ích dưới đây nhé!

1. Tìm hiểu về cây cơm nguội

Cây cơm nguội rừng còn được biết đến với tên gọi khoa học là Oryza sativa, là một loại cây thảo mộc có tính chất dược học. Đây là loại cây gỗ nhỏ, có thân cao khoảng 1.5m và cành cây nhẵn nhụi. Lá cơm nguội có mũi ngắn, nhọn hoặc tù ở đầu. Mép lá thẳng và có kết cấu mỏng, tạo cảm giác nhẹ nhàng khi chạm vào.

Hình ảnh cây và quả cơm nguội

Hoa của cây cơm nguội rừng có màu hồng nhạt, thường mọc gần tán lá, tụ hợp thành các chùm hoa nhỏ tạo nên một khối hoa đẹp mắt. Hoa mọc dày từ 2 đến 12 bông trên mỗi cuống nhỏ và thường mọc từ nách lá. 

Quả của cây cơm nguội có hình cầu nhỏ, với đường kính khoảng từ 3 đến 4 mm. Phần đầu của quả thường khá cứng, có 5 cạnh dọc, tạo nên hình dạng như một hình thang nhỏ. Khi quả chín, các cạnh sẽ trở nên mờ dần và không còn rõ ràng như lúc chưa chín.

2. Tác dụng của cây cơm nguội trong điều trị bệnh lý

Cây cơm nguội không chỉ là biểu tượng của thi ca hay điểm nhấn ấn tượng trên các con phố, mà nó còn được coi là một vị thuốc quý đích thực với những công dụng chữa bệnh. Thông thường, lá cây Cơm nguội được sử dụng để làm dược liệu. Tên khoa học gọi là Folium Ardisiae Quinquegonae. Một số thành phần chính được tìm thấy trong 100g lá non Cơm nguội bao gồm:

• 76.9g nước
• 13g Glucid
• 2.6mg Caroten
• 4.1g Protid
• 3.9g chất xơ
• 30mg vitamin C
• Các Triterpenoid và các dẫn chất
• Các Steroid

Theo y học hiện đại, nước sắc lá và cành cơm nguội có tính kháng sinh cao, do đó có thể ức chế nhiều vi khuẩn đường ruột và vi khuẩn ngoài da. Bên cạnh đó, nó có tác dụng kháng viêm, giảm đau và trục huyết ứ ở phụ nữ sau khi sinh.

Theo y học cổ truyền, cơm nguội tính mát có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, chỉ huyết, hoạt huyết,  tiêu thũng,  khử độc.

Để hiểu rõ hơn về các công dụng của cây cơm nguội, bạn hãy tham khảo một số thông tin dưới đây: 

2.1. Chữa khí hư bạch đới

Khí hư bạch đới là hiện tượng âm đạo phụ nữ gặp phải khi tiết ra dịch có mùi hôi, gây ngứa và có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như mệt mỏi, mỏi gối, đau lưng. Hợp chất citral trong cây cơm nguội có khả năng làm giảm triệu chứng khí hư bạch đới, chống vi khuẩn, chống viêm,…. 

2.2. Điều trị bệnh đau nhức xương khớp và phong tê thấp

Đau nhức xương khớp (hay còn được gọi là thoái hóa xương khớp hoặc viêm khớp) là một tình trạng lâm sàng mà xương và mô xung quanh khớp bị tổn thương và gây ra triệu chứng đau nhức, sưng và giới hạn chức năng của khớp. 

Phong thấp (hay còn được gọi là bệnh Gout) gây ra bởi sự tạo thành và tích tụ các tinh thể urate trong các khớp và mô xung quanh. Nó thường gây ra các cơn đau cấp tính, sưng, viêm mạnh trong các khớp như ngón chân, ngón tay và các khớp khác.

Cây cơm nguội chứa chất kháng sinh tự nhiên có tính kháng viêm và giảm đau, giúp làm giảm các triệu chứng đau nhức liên quan đến xương khớp và cơ bắp. Do đó, bạn có thể sử dụng lá khô hoặc lá tươi để làm thuốc, pha trà giúp chữa trị bệnh đau nhức xương khớp và phong tê thấp.

2.3. Chữa tiêu chảy, kiết lỵ

Tiêu chảy là tình trạng mất nước và chất dinh dưỡng trong phân, dẫn đến phân trở nên lỏng và có tần suất lớn hơn bình thường. Kiết lỵ, còn được gọi là táo bón, là tình trạng không thể đi tiểu thường xuyên hoặc kết hợp với phân cứng và khó đi qua ruột.

Cây cơm nguội chứa chất Flavonoids có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại và ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh ở đường ruột. Do đó, để điều trị bệnh tiêu chảy, kiết lỵ, bạn có thể sắc lá cây cơm nguội để sử dụng mỗi ngày từ 2 – 3 lần.

2.4. Chữa bệnh mề đay mẩn ngứa

Bệnh mề đay (hay còn được gọi là viêm da mạn tính) là một bệnh liên quan đến việc da bị viêm và nổi mẩn ngứa kéo dài. Cây cơm nguội có tính kháng khuẩn cao, có thể dùng để hút mủ, sát trùng và ngăn ngừa nhiễm trùng cho các vết thương hở hoặc các vùng da bị tổn thương do mề đay, mẩn ngứa.

Cây cơm nguội được dùng để chữa bệnh mề đay mẩn ngứa

2.5. Điều trị chứng ho lâu ngày không khỏi

Ho là một triệu chứng do viêm đường hô hấp, viêm phổi, hen suyễn, dị ứng hoặc các vấn đề khác. Cây cơm nguội được xem là một phương pháp lành tính mang lại hiệu quả cao. Loại cây này có tính kháng khuẩn và kháng viêm, giúp giảm các triệu chứng ho và hỗ trợ trong quá trình điều trị.

2.6. Cây cơm nguội tốt cho các sản phụ mới sinh

Cơ thể phụ nữ sau sinh chưa ổn định hoàn toàn nên sức đề kháng vẫn còn kém, nội tiết tố rối loạn và có thể dẫn đến viêm âm đạo. Việc phụ nữ sau sinh dễ bị viêm nhiễm là do quá trình sinh nở gây ra những thay đổi trong bộ phận sinh dục nữ. 

Trong quá trình sinh, các mô và cơ quan trong vùng chậu của phụ nữ bị căng và tổn thương, tạo điều kiện cho vi khuẩn từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào âm đạo.

Cành và lá cây cơm nguội có tính chất sát trùng và diệt khuẩn khá tốt, do đó thường được sử dụng để ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Vì vậy, chúng cũng có khả năng kháng viêm, giảm đau và giúp trục huyết đọng ở phụ nữ sau khi sinh.

2.7. Chữa viêm gan do virus

Viêm gan do virus là loại bệnh gây ra bởi các loại virus xâm nhập vào tế bào gan và làm tổn thương bộ phận gan trong cơ thể. Các loại virus phổ biến là virus viêm gan A, B, C, D và E.

Cây cơm nguội có công dụng kháng khuẩn và kháng viêm tốt. Do đó, nó có thể được dùng làm phương thuốc để chữa viêm gan do virus gây nên. Tuy nhiên, trước khi điều trị, người bệnh nên đi kiểm tra tại các bệnh viện lớn để được chẩn đoán và xác định chính xác về bệnh viêm gan.

Cây cơm nguội chữa viêm gan do virus

2.8. Hỗ trợ điều trị ung thư thực quản – dạ dày

Đây là dạng ung thư phát triển trong vùng thực quản hoặc dạ dày, là một căn bệnh nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, gây ra các triệu chứng khó chịu.

Bộ phận lá và thân của cây cơm nguội có chứa các hoạt chất Phenolic compounds có khả năng ức chế sự tăng sinh của khối u ác tính, ngăn ngừa nguy cơ lan rộng và di căn ung thư đường tiêu hóa. Do đó, các bộ phận này của cây được sử dụng để hỗ trợ điều trị ung thư thực quản – dạ dày.

3. Các bài thuốc gia truyền từ cây cơm nguội

Một số loại bệnh không thể chữa trị được bằng thuốc tây, nên nhiều người đã tìm đến những bài thuốc gia truyền hiệu quả. Sau đây, bạn hãy cùng Tokuyo tìm hiểu về các bài thuốc gia truyền từ cây cơm nguội và cách sử dụng những bài thuốc này để đem đến hiệu quả tốt nhất nhé!

Bài thuốc chữa tiêu chảy, kiết lỵ

• Chuẩn bị: Khoảng 40-60g lá cây cơm nguội
• Thực hiện: Sắc lá cây để lấy nước uống, sử dụng mỗi ngày từ 2 – 3 lần. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng lá cơm nguội và rau sam để nấu canh.

Bài thuốc chữa bệnh phong tê thấp, xương khớp đau nhức

• Chuẩn bị: 12g vỏ thân cây và lá cơm nguội, sao vàng, 12g dây đau xương, 12g thổ phục linh. 
• Thực hiện: Cắt nhỏ những nguyên liệu đã chuẩn bị để lấy nước và chia ra uống 2 – 3 lần một ngày. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, bạn nên sử dụng bài thuốc này liên tục từ 10 -15 ngày.

Bài thuốc chữa bệnh bạch đới, khí hư

• Chuẩn bị: 50 – 80g lá cơm nguội
• Thực hiện: Cắt nhỏ lá cơm nguội, nấu và lấy nước uống mỗi ngày. Bên cạnh đó, bạn có thể nấu nước lá cơm nguội cùng phèn chua để ngâm rửa âm đạo.

Bài thuốc điều trị viêm nhiễm ngoài da, mề đay mẩn ngứa

• Chuẩn bị: Lá cơm nguội và nghể răm.
• Thực hiện: Bạn có thể dùng hai nguyên liệu này nấu thành nước, dùng để tắm rửa nhằm điều trị bệnh viêm nhiễm ngoài da, mề đay mẩn ngứa.

Bài thuốc chữa bệnh viêm gan

• Chuẩn bị: 20g lá cây Cơm nguội, 20g Diệp hạ châu, 16g Cam thảo đấu, 12g Rau má khô 
• Thực hiện: Bạn cho nguyên liệu đã chuẩn bị vào ấm sắc thuốc, sau đó sắc lấy nước. Khi sử dụng, bạn nên chia làm 2 – 3 lần để dùng trong ngày.

Bài thuốc hỗ trợ cho phụ nữ mới sinh con

• Chuẩn bị: 20g Cây Cơm nguội, 30g cây Dủ dẻ, 30g Ngũ gai bì gai, 20g lá Gai, 30g cây Mua
• Thực hiện: Bạn cắt nhỏ các nguyên liệu, sau đó sắc với 2 lít nước. Đun đến khi còn khoảng 1 lít nước thì bạn tắt bếp và dùng bài thuốc này để uống trong ngày.

Bài thuốc điều trị ho lâu ngày không dứt 

• Chuẩn bị: 20g cây cơm nguội, 20g cây Thuốc giòi, 2 cái Vỏ quýt, 8g Cam thảo
• Thực hiện: Bạn cho những nguyên liệu đã chuẩn bị vào sắc với 1 lít nước. Bạn chờ đến khi nước chỉ còn phân nửa thì dùng uống trong ngày. Để cải thiện hiệu quả chứng ho, bạn cần sử liên tục bài thuốc trị ho này trong 3 ngày.  

Các bài thuốc gia truyền từ cây cơm nguội

4. Lưu ý khi sử dụng cây cơm nguội

Tuy có nhiều công dụng nhưng vỏ và rễ cây cơm nguội vẫn chứa một lượng nhỏ độc tố. Nếu sử dụng không đúng cách có thể sẽ gây nhiễm trùng vết thương hoặc nặng hơn có thể bị ngộ độc. Để sử dụng cây cơm nguội đúng cách, đạt hiệu quả cao, bạn hãy lưu ý những vấn đề sau:

• Sử dụng thuốc tây và cây cơm nguội cách nhau ít nhất 1-2 tiếng để có thể đạt được hiệu quả tốt nhất. 
• Trước khi sử dụng dược liệu từ cây cơm nguội, bạn cần rửa sạch cây cơm nguội để tránh viêm nhiễm vết thương và đảm bảo an toàn cho chính mình. 
• Ngoài ra, cây cơm nguội, cây cơm rượu và cây cơm cháy có hình dạng rất giống nhau, nhưng mỗi cây sẽ có những đặc điểm và tính chất khác nhau, nên bạn cần phân biệt được ba loại cây này.
• Đặc biệt, trước khi áp dụng các phương thuốc trên thì bạn nên tham khảo thêm ý kiến từ bác sĩ. Nếu trong quá trình dùng bài thuốc này, bạn gặp bất kỳ vấn đề gì thì hãy dừng sử dụng và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn kịp thời.

Một số lưu ý khi sử dụng cây cơm nguội để đạt hiệu quả cao

Cây cơm nguội là một loại dược liệu quý có thể chữa được nhiều bệnh theo phương thuốc gia truyền. Bài viết trên đã cung cấp thông tin chi tiết về những tác dụng cũng như phương thức chữa trị được chế biến từ cây cơm nguội. Nếu bạn cảm thấy hữu ích thì hãy theo dõi MEDIPLUS để theo dõi thêm nhiều thông tin hơn nhé!

Xem thêm

Công dụng cây xương rồng trong việc chữa bệnh xương khớp